Verziendheid, bijziendheid, astigmatisme

BREKING of REFRACTIE

NORMALE BREKING (emmetropie)

Lichtstralen die in het oog binnenvallen, worden gebroken eerst door het hoornvlies (cornea) en daarna door de ooglens. Wanneer deze breking in ideale verhouding is tot de lengte van het oog, valt het binnenkomend licht precies op de gele vlek. Hierdoor zien we de wereld rondom ons mooi scherp.

Deze breking kan men meten waarna, indien nodig, een bril of contactlenzen wordt voorgeschreven. Bij baby’s en kinderen meet men de breking na indruppelen van oogdruppels die het scherpstellings- of accommodatievermogen van het oog volledig stilleggen. Op basis van dit objectief refractie-onderzoek kan een bril worden berekend.

BREKINGSAFWIJKINGEN

Bijziendheid = myopie

De lens en/of hoornvlies is te bol in verhouding tot de lengte van het oog

Bij bijziendheid worden de lichtstralen die het oog binnenvallen te sterk gebroken zodat ze een beeld vormen voor het netvlies.

Zonder correctie ziet de myoop vooral wazig in de verte. Negatieve brilglazen (sferische biconcave glazen) kunnen voorgeschreven worden om de breking van het oog te verzwakken en zo het beeld op het netvlies te brengen.

Verziendheid = hypermetropie

De lens en/of hoornvlies is te vlak in verhouding tot de lengte van het oog

Bij verziendheid worden de lichtstralen die het oog binnenvallen te zwak gebroken zodat ze een beeld vormen achter het netvlies.

Bij niet-gecorrigeerde verziendheid is er wazig zicht bij ver en dichtbij kijken. Positieve brilglazen (sferische biconvexe glazen) kunnen voorgeschreven worden om de breking van het oog te versterken. Een bepaalde graad van verziendheid kan men zelf compenseren door actief de ooglens boller te maken. Dat scherpstellen noemt men accommodatie, het aanpassen van het brekend vermogen van de lens aan de afstand waarop men iets scherp wil bekijken. Vooral kinderen kunnen vlot accommoderen wat maakt dat zij bij lichte verziendheid geen bril nodig hebben. Sommige verziende kinderen melden echter leesklachten of ontwikkelen scheelzien door het voortdurend compenseren van hun verziendheid. De bril kan dan een mogelijke behandeling zijn.

Astigmatisme

Het hoornvlies en/of de ooglens hebben een onregelmatige kromming

Astigmatisme wordt meestal veroorzaakt doordat het hoornvlies een verschillende kromming heeft in twee loodrecht op elkaar staande assen, te vergelijken met het oppervlak van een rugbybal. De lichtstralen die het oog binnenvallen, worden verschillend gebroken en vormen brandlijnen in plaats van een scherp brandpunt.

Zonder correctie is het beeld wazig en vervormd, zowel bij kijken veraf als nabij. Cylindrisch geslepen brilglazen corrigeren de krommingsfout. Vaak wordt er een sferisch basisglas toegevoegd om tegelijkertijd ook bijziendheid of verziendheid te corrigeren.

Anisometropie

De ogen hebben een verschillende brekingssterkte. Zo kan één oog emmetroop zijn (= geen brekingsafwijking) en het ander oog ametroop (=wel een brekingsafwijking) of beide ogen hebben een brekingsafwijking maar in verschillende mate. Anisometropie bij kinderen leidt vaak tot amblyopie (link >>aandoeningen en behandelingen>>lui oog), met name onvoldoende ontwikkeling van het detailzicht van het oog met de grootste brekingsafwijking.

Presbyopie

Om dichtbij te lezen is accommodatie nodig. Dit accommodatievermogen neemt af met de leeftijd. De lens kan zich niet meer krommen zoals het hoort, ze wordt minder soepel. Eén van de eerste symptomen van presbyopie zijn ‘te korte armen’, meestal rond de leeftijd van 40 – 45 jaar. Een leesbril met positieve glazen kan vaak het leescomfort herstellen.